İz Düzeltme - Yara İzi

İz Düzeltme; Ameliyat, kaza veya çeşitli nedenlerle gelişen yaralar iyileşirken bir iz bırakır. Yaranın büyüklüğü, derinliği, o bölgenin kanlanması, deri rengi ve kalınlığı, yaralanmanın yönü gibi pek çok değişken, izin belirginliğini etkilemektedir. Estetik cerrahi teknikleri ile yara izi tedavisi (skar revizyonu), dikiş izi silme tamamen mümkün olmasa bile en az dikkat çekecek şekle getirebilir.

Yara iyileşmesi çeşitli faktörlere bağlıdır ve fizyolojik olarak 6 ay kadar sürer. Bu süre için de yara izinde çeşitli değişimler olur. Başlangıçta tüm yara izleri kızarık ve kabarıktır, haftalar içinde solar ve çöker ve daha az fark edilir hale gelir. Bu nedenle iz düzeltme ameliyatına karar vermeden önce en az 6 ay veya 1 yıl beklemek gerekebilir.
 
Skar revizyonu genellikle lokal anestezi altında yapılır. Tüm cerrahi girişimlerde olduğu gibi nadir de olsa enfeksiyon, kanama, tekrar istenmeyen yara izi oluşması veya anesteziye reaksiyon gibi komplikasyonların  gelişme olasılığı vardır.
 
Basit izler...Yerleşim yerlerinden dolayı yüzdeki izler hep estetik açıdan problem oluştururlar. Ancak vücudun diğer bölgelerindeki izler de rahatsızlık yaratırlar. Bu izleri daha az fark edilir hale getirmek için çeşitli yöntemler vardır. Sıklıkla mevcut kötü yara izi çıkartılıp, ince estetik dikişlerle kapatılır. Bazen dikkat çeken bir bölgedeki iz, estetik tekniklerle daha az fark edileceği anatomik kıvrımlar içine taşınarak saklanabilir, örneğin ağız kenarı çizgisi veya alın kırışıklık çizgileri gibi. Kabarık, düzensiz ve geniş izler, dermabrazyon yöntemi ile daha az görünür hale getirilebilirler.
 
Hipertrofik skar...Hipertrofik skar sıklıkla keloid ile karışır. Kırmızı , kabarık  kaşıntılı izlerdir, fakat her zaman orijinal yara sınırlarının içinde kalır. Genellikle çene ucu, omuz başları ve her iki göğüsün ortasında sık görülür. Çeşitli kremlerle masajlar, steroid uygulaması veya enjeksiyonu ile yaklaşık 1 yıl içerisinde çok iyi görünüm kazanabilirler. Eğer konservatif tedavi yetmezse iz düzeltme estetiği planlanır. Yara izinin büyüklüğüne göre bu uygulama lokal veya genel anestezi altında yapılabilir.
 
Keloid skarı...Keloid; kalın, kızarık, kaşıntılı, yara sınırlarının çok  ötesine taşan bir iz, skar dokusudur. Genellikle etraftaki deriye göre sıklıkla kırmızı veya kahverengindedir. Yara iyileşme sürecinde kollagen sentezinin belli bir dönemde durmayıp devam etmesine bağlı olarak gelişir. 
 
Genellikle vücudun her yerinde görülmesine rağmen, göğüs kafesi, kulak memeleri ve her iki göğüsün ortasında  daha fazla görülür.
 
Keloid izi genellikle nebde dokusunun içine steroid enjekte edilerek tedavi edilir. Bu yöntem kızarıklık, kaşıntı, yanma ve ağrı gibi şikayetleri giderir. Bazı hastalarda da kabaran izin çökmesini sağlar.
 
Eger steroid tedavisi yetersiz ise, iz kendi sınırlarının içinden çıkarmak şartıyla küçültülebilir. Bu lokal anestezi altında yapılan ve hastaneye yatmayı gerektirmeyen bir uygulamadır. Çok büyük keloidlerde deri yaması uygulaması gerekebilir.
 
Hangi yöntem uygulanırsa uygulansın, keloidler inatçı bir şekilde tekrarlama eğilimi gösterirler. Bazen öncekinden daha büyük bir şekilde yeniden oluşabilirler. Bu nedenle iz düzeltme ameliyatı ile beraber steroid enjeksiyonu veya radyoterapi uygulaması gibi kombine yöntemler seçilebilir. Hatta üzerine yaklaşık 1 yıl kadar devam etmesi gereken baskılı pansuman yöntemlerini önerilebilir.
 
Kontraktür ve yapışıklıklar... Yanık ve diğer yaralanmalar geniş deri kayıplarına yol açar, böyle bir yaralanmada yara kenarlarının birbirine doğru kasılması ile kontraktürler meydana gelir. Bu kontraktürle komşu olan kas ve tendon yapılarını da etkileyerek hareket kısıtlılıklarına yol açar.
 
Kontraktür düzeltme estetiği sıklıkla geri grefti (yama) veya flep uygulamasını (doku kaydırma) gerektirebilir. Bazı vakalarda Z-plasty veya doku genişletici gibi estetik cerrahi yöntemleri kullanılabilir. Bazen fonksiyonun tam sağlanması için estetik cerrahiden sonra fizik tedavi yapılması da gerekebilir.
 
İz düzeltme estetiğinden sonra iyileşmenin uygun ve istenilen bir şekilde olması için önerilere tamamen uyulması çok önemlidir. İyileşme döneminde aklınızdan çıkarılmaması gereken şey, skar revizyonundan sonra erken dönemde öncekinden kötü bir görünümle karşılaşılabileceğidir. Yara izi, 6 ay - 1 yıl içinde çok daha iyi görünüm kazanacaktır. Bu süre içinde estetik cerrah kontrolünde kalınması gereklidir.